Беларускі дзяржаўны архіў-музей літаратуры і мастацтва

Як сказаў пра сябе паэт, “маіх гадоў хапіла б на дваіх…я не адзін стары, я – двое маладых”. Яго лёс сапраўды багаты на падзеі: вучоба ў Віцебскім мастацкім вучылішчы (1938–1941), праца мастаком у БДТ-2 (Уральск), служба ў Ваенна-марскім флоце (з 1942), служба на Далёкім Усходзе, удзел у баях супраць Японіі (дэмабілізаваўся ў 1952). Працаваў у рэдакцыях: газеты “Чырвоная змена”, часопіса “Вясёлка” (адзін з яго заснавальнікаў) і “Бярозка”. З 1963 быў загадчыкам літаратурна-педагагічнай часткі, а ў 1966-78 – дырэктарам Беларускага рэспубліканскага тэатра юнага гледача. У 1978-79 –  дырэктар Дома літаратараў, у 1980-84 – літкансультант Саюза пісьменнікаў Беларусі. У 1986-92 – загадчык літаратурнай часткі Дзяржаўнага тэатра лялек. Яго п’есы ставіліся ў тэатрах Беларусі і за яе межамі.

Некалькі пакаленняў беларусаў узгадаваліся на вершах і казках Артура Вольскага. Ён – аўтар звыш 40 дзіцячых кніг і стваральнік падручніка беларускай мовы “Беларусачка”. Папулярнага ў 1980-х гадах персанажа Дзеда-барадзеда прыдумаў таксама Артур Вітальевіч. Вершы і песні паэта для дзяцей – “назіральныя і па-дзіцячы гуллівыя… у займальнай форме дапамагаюць маленькаму засвоіць літары, алфавіт, роды назоўнікаў… яго “дарослыя” вершы таксама па-свойму адметныя… тут на паперу выліваецца адвечны роздум на адвечныя філасофскія тэмы” (В. Жыбуль).

Сярод творчых дасягненняў Артура Вольскага – пераклады. Ён узнавіў па-беларуску нямала твораў латышскіх, літоўскіх, рускіх, украінскіх, эстонскіх, яўрэйскіх паэтаў. У архіве паэта захоўваюцца таксама яго пераклады на беларускую мову з аварскай, даргінскай, лакскай, кумыкскай, азербайджанскай, мангольскай і інш. моў.

Выстава прэзентуе дакументы з фонда № 76, першыя часткі якога паступілі ў архіў-музей ад самога Артура Вітальевіча ў 1964 і 1974 гадах. У 2008 годзе ўдава паэта Ларыса Горцава перадала яго дакументы за 1945-2004 гады. У фондзе Артура Вольскага захоўваюцца фотаздымкі, аўтарскія рукапісы і машынапісы п’ес і лібрэта, вершаў і апавяданняў; сцэнары мастацкіх і мультыплікацыйных фільмаў, радыёоперы і рок-мюзікла, артыкулы А.Вольскага пра М.Багдановіча, В.Вітку, М.Гусоўскага, Цётку; выступленні, рэцэнзіі, пропаведзі перад вернікамі, інтэрв’ю; успаміны пра школьныя гады, службу на Далёкім Усходзе, пра Я.Купалу, П.Глебку, З.Бядулю, В.Лукшу; нарысы пра гісторыю 16-га Койданаўскага пагранатраду (па ўспамінах В.Вольскага); карэспандэнцыя ад родных, а таксама ад Я.Брыля, Э.Друлле, Л.Танюка і інш. за 1972-90-я гг. і мн. інш.

Спіс дакументаў на выставе

1. 76_3_92_006 А.Вольскі. Фота У.Крука. [к. 1980-х]
2. 76_2_8_010 А.Вольскі. Слова пра маці. Чарнавы аўтограф. 1967-68
3. 76_3_26_008 А.Вольскі. Я прыйду сюды (1942). Выразка з часопіса “Беларусь”. 1974
4. 76_2_10_006 А.Вольскі. Сусветы (цыкл вершаў “З італьянскіх нататкаў”). Машынапіс з аўтарскай праўкай. 1970

4а. 76_3_92_001 А.Вольскі. [1970-я]

5. 76_2_4_006,7 А.Вольскі. Вожык. Аўтограф. 1956-58
6. 76_2_2_002 А.Вольскі. Рагатка (п’еса ў 2-х дзеях для тэатра лялек). Аўтограф. 1962
7. 76_2_27_025,026,027 А.Вольскі. Вершы для маленькіх дзяцей. Падрадковы пераклад зб. Вершаў Б.Сарына з яўрэйскай мовы. Аўтограф, машынапіс з аўтарскай праўкай. 1968
8. 76_2_21_001,002 А.Вольскі. Пакуты кахання. Чатыры рамансы. Машынапіс з аўтарскай праўкай. 1973

8б. 76_2_38_001 А.Вольскі. 1984

9. 76_2_13_001,004 А.Вольскі. Пра што дбаем, пра тое і спяваем. Цыкл вершаў пра дзяцей. Машынапіс. 1972
10. 76_2_38_004 1976
11. 76_3_26_003,007,009 Песні на словы А.Вольскага. Выразкі з газет і часопісаў. 1970-80-я
12. 76_3_30_003,006 А.Вольскі. Чакаю, спадзяюся…/Чаму мне прыемна супрацоўнічаць з тэатрам лялек. Машынапіс з аўтарскай праўкай. 1980-я

12б. 76_3_62_002 Праграма спектакля “Званы твайго лёсу” па п’есе-казцы А.Вольскага і П.Макаля. 1980

13. 76_3_92_008b Ілюстрацыі А.Лапіцкай да кнігі А.Вольскага “Сцяпан – вялікі пан” (1979). Выразка з часопіса. [1990-я]
14. 76_3_69_004 Дыплом лаўрэата Літаратурнай прэміі імя Янкі Маўра, атрыманы А.Вольскім за кнігу вершаў для дзяцей “Карусель”. 1997
15. 76_3_95_002 А.Вольскі, Р.Барадулін, Г.Бураўкін, В.Быкаў і інш. 19.06.1996
16. 76_3_36_004 А.Вольскі. Адэлька. Песенька пра ўнучку. Выразка з газеты. 12.03.2001

16а. 76_3_92_008 А.Вольскі. Фота з часопіса. [1990-я]

17. 76_3_23_025 А.Вольскі. У сэрцы крыўды не нашу… Аўтограф. [1990-я]

17а. 76_2_38_002 А.Вольскі. [к. 1970-х]