Рэспубліка Татарстан мае вялікую спадчыну нацыянальных танцаў.
Гаворачы аб культуры выканання народных танцаў Рэспублікі Татарстан, мы маем на ўвазе выразнасць выканання, музычнасць, свабоду і скончанасць жэсту, танцавальную тэхніку.
“Музычнае харэаграфічнае мастацтва Сярэдняга Паволжа мае і свае нацыянальныя рэгіянальныя асаблівасці, якія выявіліся ва ўсіх культурах народаў, якія пражываюць на гэтай зямлі. Асабліва, гэтыя асаблівасці яркія ў татарскім танцы”
Татарскія народныя танцы адлюстроўваюць адважнасць, гонар татараў і апісваюць іх ваенную і працоўную дзейнасць. Ёсць танцы, прысвечаныя перамозе ў войнах, народным героям, пра трагічнае каханне і інш. Для кожнага татарскага танца — свой асобны касцюм.
Спрадвеку, народныя танцы танцавалі толькі маладыя дзяўчаты і не пры старонніх мужчынах. Яны паказвалі карціны народнага побыту, маленькіх паўсядзённых радасцяў і клопатаў. “Мужчынскі танец – актыўны і мужны. Руху танцораў чаканныя, маюць шмат лёгкімі падскокамі і акцэнтаванымі прытопамі”.
У татарскай культуры песня і танец цесна ўзаемазвязаны і дапаўняюць адзін аднаго. Танец можа быць ілюстрацыяй песні, а можа вяршэнстваваць над музыкай. Татарскі народны танец – частка жыцця народа, у якім знайшлі адлюстраванне радасці і смутку.
Татарскі танец ўяўляе сабой спаборніцтва ў спрыту і майстэрстве, дзяўчына ў танцы сціплая і сарамлівая, яе рухі мяккія і плыўныя. Юнак, наадварот, смелы, горды, мэтанакіраваны. Рукі дзяўчыны ў танцы часцей ідуць ад фартуха або хусткі. У народзе лічылі, што сарваць хустку з дзяўчыны – для яе ганьба. Таму дзяўчына ў танцы рукамі абараняе “закрытую зону”. Хустка ў танцы заўсёды па-рознаму абыгрываецца.
У мужчын рукі ў танцы больш вольныя, а руху дынамічныя. Рукі могуць знаходзіцца за спіной або ляжаць на поясе, альбо прытрымваць цюбецейку.
Традыцыйныя танцы казанскіх татараў вясёлыя і запальныя, у іх шмат скачкоў і паваротаў. Скачкі могуць быць высокімі і маленькімі, але яны павінны быць накіраваны ад цэнтра ўверх. У танцах шмат складаных паваротаў, асабліва з падскокамі. Трэба ўмець трымаць кропку, фіксаваць становішча погляду і галавы на адным узроўні. Часта ў танцах выкарыстоўваецца эфект слізгацення па падлозе за кошт спецыяльнага дробнага кроку. Пад гэты рух неабходна старанна падабраць касцюм. Адточваць рух дробнага кроку варта пачынаць з павольнага тэмпу, а затым нарошчваць тэмп. Часта пры выкананні некаторых рухаў у танцы выконваецца дробнае трасенне.
Фота: татарскі народны танец у выкананні заслужаных артыстаў Татарскай АССР Ф. Абдуллиной і А.Латыпава. воп.2, адз. з. 1232
