Навукова-творчая ініцыятыва “Цэнтр камплектавання і вывучэння дакументальнай спадчыны беларускага замежжа” — архіўная кансультацыйная і даследчая структура, прызначаная для садзейнічання выяўленню, захаванню, апісанню, вывучэнню і папулярызацыі дакументальнай спадчыны беларускага замежжа на базе Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва.
Цэнтр быў заснаваны 16 чэрвеня 2014 г. Стварэньне яго звязана з неабходнасцю сістэматычнага збірання дакументаў, друкаў, артэфактаў, што ствараліся і ствараюцца беларусамі па-за межамі метраполіі. Калі раней функцыі такога збірання ў пэўнай ступені выконвалі эміграцыйныя ўстановы на Захадзе, як, прыкладам, Беларускі інстытут навукі і мастацтва ў Нью-Ёрку, Беларуская бібліятэка імя Ф. Скарыны ў Лондане, або Цэнтр Ф. Скарыны ў Мінску, дык цяпер, з пашырэннем геаграфіі беларускіх дыяспар, сістэматычнага мэтанакіраванага збірання даробку замежных суайчыннікаў не вядзецца. У выніку, каштоўная частка беларускай культурнай спадчыны губляецца для сучасных і будучых даследчыкаў.
На працягу апошніх дзесяцігоддзяў у БДАМЛіМ ужо ішло паступовае збіранне замежнай беларусікі. Свае архіўныя зборы сюды перадалі вядомыя дзеячы замежжа Масей Сяднёў, Алесь Алехнік, Янка Запруднік, Вітаўт Кіпель. У красавіку 2014 г. у архіў была перададзеная вялікая калекцыя дакументаў згаданага ўжо вышэй Беларускага інстытуту навукі і мастацтва. Такім чынам, новаствораны Цэнтр мае добрую базу для сваёй дзейнасці.
Асноўнымі задачамі Цэнтра з’яўляюцца:
- выяўленне беларускіх дакументаў у замежных архівах, музеях і бібліятэках, зборах арганізацый беларускага замежжа, а таксама прыватных асобаў;
- арганізацыя камплектавання і стварэнне архіўных фондаў беларускіх грамадска-культурных арганізацый замежжа і дзеячаў беларускіх дыяспар у складзе Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва;
- навуковае апісанне дакументальнай спадчыны беларускага замежжа ў межах Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва;
- садзейнічанне захаванню дакументальнай спадчыны беларускага замежжа;
- спрыянне навуковаму вывучэнню дакументальнай спадчыны беларускага замежжа;
- папулярызацыя ў беларускім грамадстве ведаў пра дзейнасць беларускіх арганізацый за мяжой, выдатных асоб беларускага паходжання.
У адпаведнасці са сваімі задачамі Цэнтр:
- збірае звесткі пра дакументальную спадчыну беларускага замежжа ў прыватных, грамадскіх і дзяржаўных калекцыях у Беларусі і за яе межамі;
- камплектуе і ажыццяўляе экспертызу каштоўнасці дакументальнай спадчыны беларускага замежжа ў межах Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва;
- ажыццяўляе навуковае апісанне дакументальнай спадчыны беларускага замежжа ў Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва;
- забяспечвае захаванне дакументальнай спадчыны беларускага замежжа;
- пашырае інфармацыю пра калекцыі дакументаў беларускага замежжа ў фондах Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва;
- ажыццяўляе кансультацыі зацікаўленых асобаў і арганізацый па пытаннях перадачы на захаванне, апісання і вывучэння дакументальнай спадчыны беларускага замежжа;
- спрыяе выяўленню і даследаванню дакументаў беларускага замежжа;
- садзейнічае публікацыі дакументаў і даследаванняў па тэматыцы беларускага замежжа;
- арганізуе дзейнасць па папулярызацыі звестак пра дакументальную спадчыну беларускага замежжа ў сродках масавай інфармацыі.
Сёння надзвычай важным з’яўляецца збіранне дакументаў і друкаў дзеючых арганізацый і суполак, а таксама захаванне архіваў дзеячаў далёкага і блізкага замежжа. Таму Цэнтр запрашае да супрацоўніцтва ўсіх зацікаўленых асобаў і арганізацый як за мяжой, так і ў Беларусі, каб не даць знікнуць багатай спадчыне беларускага замежжа.
Кантакты:
Адрас: Беларускі дзяржаўны архіў-музей літаратуры і мастацтва, 220030, Мінск, вул. Кірылы і Мяфодзія, 4.
Тэл.: +375 (17) 316-47-81, +375 (17) 373-14-00
Факс: +375 (17) 373-14-00
E-mail: Гэты адрас электроннай пошты абаронены ад спам-ботаў. У вас павінен быць уключаны JavaScript для прагляду. або Гэты адрас электроннай пошты абаронены ад спам-ботаў. У вас павінен быць уключаны JavaScript для прагляду.
Хроніка дзейнасці Цэнтра
16 чэрвеня 2014 г. — Заснаванне Цэнтра камплектавання і вывучэння дакументальнай спадчыны беларускага замежжа.
6 кастрычніка 2014 г. — перадача ў БДАМЛМ каштоўных матэрыялаў з Беларускага інстытуту навукі і мастацтва (Нью-Ёрк), сярод якіх аўтографы Янкі Купалы і Уладзіміра Жылкі.
22 студзеня 2015 г. — перадача ў БДАМЛМ дакументаў з асабістых архіваў грамадскага дзеяча Васіля Шчэцькі, кампазітара Міколы Равенскага, грамадскага дзеяча ў ЗША Аўгена Кудасава, а таксама матэрыялаў, назьбіраных Янкам Запруднікам.
7-10 красавіка 2015 г. — перадача ў БДАМЛМ асабістых дакументаў гісторыка Юрыя Туронка, карэспандэнцыі Вітаўта Тумаша, Юркі Віцьбіча, Яна Пятроўскага, Міхася Саўкі-Міхальскага, Эміля Цяўлоўскага і іншых.
16 чэрвеня 2015 г. — перадача ў БДАМЛМ асабістых дакументаў Наталлі Арсенневай, Вітаўта, Зоры і Марыі Кіпеляў, Антона Адамовіча, Міколы Панькова і Аляксандра Стагановіча.
